Публицистикалық дискурстың лингвистикалық когнитивтік әлеуеті

Аңдатпа

Мақалада публицистикалық дискурс құбылысының жекелеген аспектілері қарастырылады. Ғалымдардың әлемдік тәжірибесін ескере отырып, сонымен қатар қазақстандық бұқаралық
ақпарат құралдарына практикалық талдау жасау негізінде авторлар сөйлеу – ойлау процесінде коммуникативті және когнитивті компоненттерді бөліп көрсетеді. Дискурсивті әрекет адресаттың когнитивті
– аксиологиялық мүмкіндіктері мен қабілеттерінің тұтас шеңберін жүзеге асыруды қамтамасыз ететіндігі атап өтіледі; қазіргі журналистиканың тілі мен стилінде болып жатқан динамикалық процестерді
көрсетеді.
Зерттеудің концептуалды негізі дискурсты құбылыс ретінде түсіну болып табылады, бұл адам өмірінің
түрлі салаларында лингвистикалық, когнитивтік, идеологиялық, әлеуметтік-мәденифакторлардың: саясат, әлеуметтану, психология, лингвистика, журналистика жәнет.б.
Тақырыпты таңдау проблеманың қарқынды дамып жатқан әлемдегі маңыздылығына байланысты.
Авторлар мәселенің өзектілігін негіздейді, мысалдар келтіре отырып, қазіргі қоғамда ақпарат пен білім
басты құндылық болып қала беретінін дәлелдейді, мұнда материалдың когнитивті және коммуникативті
қанықтылығының жоғары деңгейі ғана емес, сонымен қатар оның проблемасы да маңызды адресаттың
түсінуі.
Жұмыста қазақстандық публицистикалық дискурс мысалында сөйлеу-ойлау процесінде когнитивті
және аксиологиялық компоненттер мен коммуникация әдістерінің өзара әрекеттесу механизмі көрсетілген. Танымдық әсер ететін ақпарат, әсіресе, Қазақстан Республикасы тұрғындарының көптілділігі,
көпмәдениеттілігі, көпмәнділігі жағдайында маңыздылық пен уәдеге ие болады.