Әлеуметтік желілердегі жалған ақпаратты анықтау мәселелері

Аңдатпа

Бұл ғылыми мақалада авторлар қазіргі медиа кеңістікте «фэйк ньюз» (жалған жаңалықтар- аудармашының жазбасы) құру және тарату құбылысын теориялық тұрғыдан түсінуге әрекет жасады. «Фэйк ньюз» ұғымы «жалған немесе жаңылыстыратын ақпаратты жаңалықтар ретінде әдейі ұсыну, қолданушылардың пікірлері мен эвристикаларын айла-шарғы жасау» ретінде анықталады. Ақпаратты жалған ақпараттандыру және манипуляциялау проблемасы айтарлықтай жаһандық болып табылады, ол Қазақстан үшін де өзекті. Қазіргі әлемде қоғамның негізгі институттарына, соның ішінде бұқаралық ақпарат құралдарына деген сенімнің төмендеуі байқалады. Мысалы, әлеуметтік желілерде контент редакциялық бақылаусыз жарияланады және таратылады, сондықтан жалған шағымдар бұрмаланбаған жаңалықтарға қарағанда әлдеқайда алыс, жылдам және үлкен салдарымен таралуы мүмкін. Авторлар беделді дереккөздерден алынған ғылыми мәліметтерге негізделген фэйк ньюз құбылысы туралы әдебиеттерге жүйелі шолу жасады. Алдыңғы зерттеулер фэйк ньюзді зерттеудің эмпирикалық әдіснамалық тәсіліне және олардың пайдаланушылардың мінез-құлқына әсеріне негізделді, алайда жүйелі шолу әдісі қазіргі білімді кеңейтуге мүмкіндік береді: ол фэйк ньюзді зерттейтін пәндердің кең спектрін қамтиды, бұл тақырыпқа деген қызығушылықтың артуына баса назар аударады; фэйк ньюздің негізінде жатқан ерекше сипаттамаларды ашады, оларды осы тақырыпқа қолдануға болады теориялық негіз аясында туындайтын сұрақтар мен ұсыныстарды жинақтайды. Фэйк ньюз феномені-бұл журналистика, бизнес және маркетинг саласындағы зерттеулердің жаңа бағыты, сондықтан бұл зерттеу жоғарыда аталған мәселенің теориялық дамуына үлкен үлес қосады.